आरोग्यनामा ऑनलाईन- दरवर्षी ऑक्टोबरच्या दुसर्या शुक्रवारी जागतिक अंडी(eat eggs) दिन साजरा केला जातो. अंडी पोषक घटकांबद्दल लोकांना जागरूक करणे हा दिवस साजरा करण्याचा उद्देश आहे. प्रथिने, जीवनसत्त्वे व्यतिरिक्त अंड्यामध्ये असे अनेक घटक आढळतात, जे शरीरासाठी अत्यंत महत्त्वाचे असतात. म्हणूनच डॉक्टर देखील दररोज किमान एक अंडे खाण्याची(eat eggs) शिफारस करतात.
बरेच लोक अंडी कच्चे खातात, काही लोक तळतात, पीच करतात, बेक करतात, मायक्रोवेव्ह करतात किंवा मसाल्यांमध्ये शिजवतात. अंडी खाण्याचे बरेच मार्ग आहेत, परंतु ते सर्वच निरोगी नाहीत. अंडी बनविण्याची कोणती पद्धत योग्य आहे ते आम्ही सांगतो.
शिजवलेले अंडी खाणे – अंडी योग्य प्रकारे खाणे सर्वात सुरक्षित मानले जाते. अशा प्रकारे शिजवलेले अंडी सहज पचतात. अभ्यासानुसार, कच्च्या अंड्यात 51 टक्के प्रथिने आढळतात तर शिजवलेल्या अंड्यात 91 टक्के प्रथिने आढळतात. तापमानामुळे प्रथिनांमध्ये बरेच स्ट्रक्चरल बदल होतात.
कच्च्या अंड्यामध्ये वेगवेगळ्या भागांमध्ये प्रथिने असतात आणि त्यांची रचना अशी असते की ती एकत्र मिसळत नाही. त्याच वेळी, जेव्हा अंडी तपमानावर शिजविली जातात तेव्हा या वेगवेगळ्या प्रथिनांचे तुकडे होतात आणि या सर्व प्रथिने एकत्र मिसळून जातात. हे प्रथिने शरीरास पचन करणे सोपे आहे.
अंडी बायोटिनचा उत्कृष्ट स्रोत आहेत. बायोटिन एक पोषक आहे जो चरबी आणि साखर चयापचय राखतो. हे व्हिटॅमिन बी 7 आणि व्हिटॅमिन एच म्हणून देखील ओळखले जाते. कच्च्या अंड्यात एव्हिडिन प्रथिने असतात जी बायोटीन तयार होऊ देत नाहीत. अंडी शिजवताना, अॅडिन बदलला जातो, जो शरीराला बायोटिन देतो.
उच्च तापमानामुळे होणारे नुकसान – अंडी शिजविणे योग्य गोष्ट आहे, परंतु उच्च तपमानावर स्वयंपाक केल्याने पुष्कळ पोषकद्रव्ये नष्ट होतात. एका अभ्यासानुसार अंडी दीर्घकाळ शिजवल्यामुळे त्याचे जीवनसत्व अ जवळजवळ 17-20 टक्क्यांनी कमी होते. अंडी मायक्रोवेव्हिंग, उकळणे आणि तळणे यामुळे त्याचे अँटीऑक्सिडेंट 6 ते 18 टक्क्यांनी कमी होते.
तथापि, उच्च तापमानातदेखील अंडी त्वरीत शिजवल्यावर काही पोषक तत्त्वे आढळतात. त्याच वेळी, दुसर्या संशोधनानुसार 40 मिनिटे अंडी बेक केल्याने त्याचे जीवनसत्व डी 61 टक्क्यांनी कमी होते, तळताना किंवा उकळल्यास ते 18 टक्क्यांनी कमी होते.
अंड्यातील पिवळ्या बलकमध्ये भरपूर कोलेस्टेरॉल आढळतो. मोठ्या अंड्यात सुमारे 212 मिलीग्राम कोलेस्ट्रॉल असते. जेव्हा अंडी उच्च तापमानात शिजवले जातात तेव्हा हे कोलेस्ट्रॉल ऑक्सिडायझेशन केले जाते आणि ऑक्सिस्टेरॉलमध्ये रुपांतरित केले जाते. बर्याच लोकांसाठी ही चिंतेची बाब आहे कारण ऑक्सिस्टरॉल्समुळे हृदयरोग होण्याचा धोका वाढतो.
जर आपल्याला अंडी निरोगी बनवायची असतील तर काही गोष्टी लक्षात घेतल्या पाहिजेत. जर आपण वजन कमी करण्याचा प्रयत्न करीत असाल तर आपण शिजलेले किंवा उकडलेले अंडे खावेत. त्यांच्याकडे तळलेले, स्क्रॅमबल किंवा ऑमलेटपेक्षा कमी कॅलरी असतात. अंडीसह भाज्यांचे संयोजन देखील केले जाऊ शकते. जर आपण उच्च तापमानात अंडी शिजवत असाल तर, असे तेल निवडा जे उच्च तापमानात देखील स्थिर असेल आणि ते सहजपणे ऑक्सिडायझेशन होत नाही. उदाहरणार्थ, पॅन फ्राईंगसाठी सूर्यफूल तेल एक उत्तम पर्याय आहे. ऑलिव्ह ऑईल किंवा नारळ तेल वापरत असल्यास, तापमान अनुक्रमे 410 डिग्री सेल्सियस (210 डिग्री सेल्सियस) आणि 350 डिग्री फॅ (177 डिग्री सेल्सियस) पेक्षा जास्त ठेवू नका. अंडी जास्त काळ आणि उच्च तापमानात शिजू देऊ नका. यामुळे ऑक्सिडायझेशन कोलेस्ट्रॉलचे प्रमाण तसेच पोषणद्रव्य कमी होते.
टीप :- वरील लेख हा माहिती म्हणून देण्यात आलेला आहे. यातून आम्ही कोणताही दावा करत नाही. त्यामुळं काहीही करण्याआधी एकदा डॉक्टरांचा किंवा तज्ज्ञांचा सल्ला नक्की घ्या. प्रोफेशनल अॅडव्हाईस म्हणून या लेखाचा वापर करू नये.
काही गोष्टी काहींना सूट होतात तर काहींना सूट होत नाहीत. तसेच काही लोकांना काही पदार्थांची अॅलर्जीही असते. त्यामुळं तुम्हाला अॅलर्जी असणारे पदार्थ वापरणं टाळावं.
काही गोष्टी काहींना सूट होतात तर काहींना सूट होत नाहीत. तसेच काही लोकांना काही पदार्थांची अॅलर्जीही असते. त्यामुळं तुम्हाला अॅलर्जी असणारे पदार्थ वापरणं टाळावं.