आरोग्यनामा ऑनलाइन टीम – गॅस्ट्रिक समस्या (Gastric Problem) ही जगातील सर्वात सामान्य समस्या आहे. आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, वयाच्या 40 व्या वर्षानंतर गॅस्ट्रिकचा त्रास सुरू होतो. जळजळ, सूज किंवा पोटाचे लायनिंग चिरणे या सर्व जठरासंबंधी समस्या आहेत. पचन प्रक्रियेत (Process Of Digestion) वायूची निर्मिती अनिवार्य आहे, जो अनेक प्रकारे तयार (Gastric Problem) होतो.
पण जेव्हा गॅस (Gas) शरीरातून बाहेर पडू शकत नाही आणि अ‍ॅसिड पोटाच्या लायनिंगच्या संपर्कात येते तेव्हा खूप त्रास होतो. विशेषतः गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल रोग (Gastrointestinal Diseases) जन्माला येतात. उदाहरणार्थ, सेनियाक डिसीज (Celiac Disease) किंवा इरिटेबल बॉवेल सिंड्रोममध्ये (Irritable Bowel Syndrome) गॅसची समस्या वाढते.
गॅस तयार होण्याची कारणे कोणती (What Are The Causes Of Gas Formation In The Stomach)?
डॉ. कुणाल दास, गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजिस्ट, एचसीएमसीटी मणिपाल हॉस्पिटल, द्वारका (Dr. Kunal Das, Gastroenterologist, HCMCT Manipal Hospital, Dwarka) म्हणतात, की गॅस्ट्रिक समस्यांची (Gastric Problem) अनेक कारणे आहेत आणि ती व्यक्तीपरत्वे भिन्न असतात. काही लोकांना अन्नाच्या सवयींमुळे गॅस वाढतो, तर काहींना ही समस्या तणाव (Stress), चिंता (Anxiety) किंवा औषधांमुळे उद्भवते. जठरासंबंधी समस्यांची काही मुख्य कारणे अशी असू शकतात :
1. खाण्या-पिण्याच्या सवयी (Eating Habits) :
आपल्या आहारात (Diet) असे काही पदार्थ असतात, ज्यामुळे शरीरात गॅसची निर्मिती वाढते. कार्बोनेटेड कोल्ड्रींक (Carbonated Cold Drink) किंवा शुगर सब्सिट्यूट (Sugar Substitute) सेवन केल्याने शरीरातील आतड्यांमध्ये गॅस वाढतो. या काळात, लोक फास्ट फूड (Fast Food) न चावता खाताना जास्त हवा गिळतात, जी पोटात पोहोचते.
2. वैद्यकीय स्थिती (Medical Conditions) :
काही लोक विशेष वैद्यकीय समस्या जसे की बद्धकोष्ठता (Constipation), आतड्यांसंबंधी रोग (Intestinal Diseases) आणि बॅक्टेरियाची वाढ (Bacterial Overgrowth) यासारख्या समस्यांमुळे गॅस बाहेर काढणे कठीण जाते.
3. किडनी स्टोन (Kidney Stone) :
ज्या लोकांना किडनी स्टोन असतो त्यांना गॅस्ट्रिकच्या समस्येला सामोरे जावे लागते. या दरम्यान खूप वेदना आणि उलट्या होतात.
4. तणाव (Tension) :
डॉ. कुणाल यांच्या मते, तणाव आणि चिंताग्रस्त लोकांमध्ये जठराची समस्या होण्याची शक्यता असते. कारण तणावामुळे शरीराची अन्न पचवण्याची क्षमता कमी होते आणि पचनाची प्रक्रिया मंदावते. याशिवाय फूड पॉयझनिंगमुळे (Food Poisoning) शरीरात गॅसही तयार होऊ शकतो.
गॅस्ट्रिकची लक्षणे काय आहेत (What Are The Symptoms Of Gastric)?
एखाद्या व्यक्तीला गॅस्ट्रिक समस्या असेल, तर याचे सर्वात सामान्य लक्षणे म्हणजे वायू बाहेर पडण्यात अडचण आणि आतड्यांची समस्या आहे. याची इतर सामान्य लक्षणे :
1. ओटीपोटात सूज (Swelling In Abdomen)
2. सतत पोटात दुखणे (Stomach Pain)
3. उलट्या होणे (Vomiting)
4. भूक न लागणे (Loss Of Appetite)
5. अल्सर (Ulcers)
6. अपचन (Indigestion)
7. छातीत जळजळ (Heartburn)
8. पोट खराब झाल्यामुळे मळमळ (Nausea)
गॅस्ट्रिकच्या समस्या कशा नियंत्रण कराव्यात (How To Control Gastric Problems)?
सध्या अनेक कारणांमुळे जठराची समस्या (Stomach Problems) वाढली आहे, पण या समस्येवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आपली खाण्यापिण्याची सवय आणि जीवनशैली महत्त्वाची भूमिका बजावू शकते. डॉक्टर कुणाल यांनी सांगितलेल्या या सवयी तुमच्या दैनंदिन जीवनशैलीत समाविष्ट करून गॅस्ट्रिक समस्या कमी करता येऊ शकतात.
जास्त प्रमाणात गॅस तयार झाल्यास काय करावे (What To Do If There Is Too Much Gas Formation)?
– दैनंदिन आहारात अधिक फायबरयुक्त पदार्थ (Fiber-rich Foods) खा. यामध्ये धान्य (Grains), फळे (Fruits), हिरव्या पालेभाज्या (Green Leafy Vegetables) यांचा समावेश होतो.
– ठरलेल्या वेळी जेवा. अनेक प्रकरणांमध्ये, जेवणाच्या वेळी न खाल्ल्यामुळे, गॅस अधिक तयार होऊ लागतो.
– भरपूर पाणी प्या (Drink Plenty Water) आणि रोजच्या आहारात लिंबाचा रस (Lemon Juice) घ्या.
– अन्न चांगले चावून खा. ठराविक अंतराने थोडे-थोडे खात राहा.
– लो-कार्ब, तळलेले आणि फॅटी पदार्थ खाऊ नका (Avoid Low-carb, Fried And Fatty Foods).
– स्ट्रेस मॅनेजमेंट (Stress Management) आणि पुरेशी झोप घेतल्याने (Get Enough Sleep) गॅस्ट्रिक समस्या दूर होतात.
– दारू आणि धूम्रपान करू नका (Don’t Drink Or Smoke).
– अतिसारविरोधी औषधांचा (Anti-diarrheal Drugs) अति प्रमाणात वापर केल्याने कालांतराने आतड्याचे स्नायू कमकुवत होऊ शकतात. त्यामुळे ही औषधे वापरू नका. डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच ही औषधे घ्या.
– शौचाला आल्यास ते रोखू नका. कारण यामुळे बद्धकोष्ठतेचा (Constipation) त्रास होतो आणि शरीरात अधिक गॅस तयार होऊ लागतो.
– कॅफीन (Caffeine) कमी प्रमाणात घ्या.
समस्या कायम राहिल्यास काय करावे (What To Do If The Problem Persists)?
गॅस्ट्रिकची समस्या कोणत्याही व्यक्तीला कोणत्याही वयात होऊ शकते. वरील खबरदारी घेतल्यानंतरही ती कायम राहू शकते. एखाद्या व्यक्तीला आधीच जठराची समस्या असल्यास, खालील सूचना खूप उपयुक्त ठरू शकतात :
– थंड दूध, ताक किंवा पुदिन्याचा रस प्या (Drink Cold Milk, Buttermilk Or Mint Juice).
– अ‍ॅपल सायडर व्हिनेगर (Apple Cider Vinegar) पाण्यात मिसळून लवंगाचा समावेश करून सेवन करा.
– एक चमचा बडीशेप (Fennel), गरम कॅमोमाइलचे पाणी किंवा आल्याचा चहा पोट फुगणे कमी करू शकते, जे गॅस निर्मितीचे मुख्य कारण आहे.
(Disclaimer : वरील लेखामध्ये सांगितलेले विधी, पध्दती आणि दाव्यांचं आम्ही कुठलंही समर्थन करत नाही. त्यांना केवळ सल्ला म्हणून घ्यावं.
अशा पध्दतीच्या कोणत्याही उपचार / औषध / आहारावर अंमल करण्यापुर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.)
Web Title :- Gastric Problem | stomach gas problem reasons know the symptoms and methods of prevention from experts
BP Control Tips | ब्लड प्रेशर कंट्रोल करण्यासाठी ‘हे’ 5 नैसर्गिक उपाय अवलंबा; जाणून घ्या
