ऑलिव्ह ऑइल, ब्रॉन राइस ऑइल आणि कॉर्न ऑइलसारखे तेल पूर्वी वापरात नव्हती. यामध्ये स्निग्ध तत्त्वाचे प्रमाण वेगवेगळे असते. कोणतेही माहिती न घेता तेल वापरत असल्यास शरीरात नको असलेले घटक जाऊ शकतात. ज्या घटकांची शरीराला गरज नाही, असे घटक शरीरात गेल्यास ते त्रासदायक ठरू शकते.
जैतून तेल हे ऑलिव्हच्या फळापासून तयार होते. हृदयविकार आणि यकृताच्या रुग्णांसाठी हे चांगले आहे. यात व्हिटॅमिन ई देखील असते. हा घटक त्वचा आणि डोळ्यांसाठी फायदेशीर असून तो शरीरातील चरबीला नियंत्रणात ठेवते. ७२ % मोनो अनसॅच्युरेटेड फॅट, ०९ % पॉली अनसॅच्युरेटेड फॅट, १४% सॅच्युरेटेड फॅट आढळते. पॉली अनसॅच्युरेटेड फॅटमध्ये ओमेगा-६, ओमेगा-३ असते. याशिवाय व्हिटॅमिन्स ई आणि व्हिटॅमिन्स के देखील असते. याचा ज्वलनबिंदू कमी असतो. त्यामुळे हे जास्त गरम केल्याने यातील फॅटी अॅसिड नष्ट होते. म्हणून तळण्यासाठी याचा वापर करू नये. ४१ टक्क्यांपेक्षा जास्त ऑलिव्ह ऑइलचे उत्पादन स्पेनमध्ये होते.
कॉर्न आईल
मक्याच्या दाण्यापासून हे तेल बनवले जाते. हे हृदयविकाराच्या रुग्णांसाठी उपयोगी आहे. ऑलिव्ह ऑइलच्या तुलनेत हे जास्त आरोग्यदायी आहे. याचा ज्वलनबिंदू राइस ऑइलपेक्षा जास्त आहे. याचा खाद्यपदार्थ तळण्यासाठी याचा वापर करता येतो. यामध्ये २४ % मोनो अनसॅच्युरेटेड फॅट, ५९ % पॉली अनसॅच्युरेटेड फॅट आणि १३ % सॅच्युरेटेड फॅट असते. यात पॉली अनसॅच्युरेटेड फॅट अंतर्गत येणारे ओमेगा-६ मुबलक प्रमाणात (५८ %) असते. मका तेलात ओमेगा-६ जास्त प्रमाणात असल्याने ते आरोग्यासाठी चांगले नसते. यामुळे अनेक आजार आणि डिप्रेशनची शक्यता वाढते.
राइस ब्रॉन ऑइल
हे तेल ब्राऊन भाताचा कोंडा आणि दाण्यापासून तयार केले जाते. हे तेल एलडीएलची पातळी कमी करते. त्वचेसाठी फायदेशीर असते. रोगप्रतिकारक्षमता वाढवते. यात ओरिजनॉल आणि टोकोफेरॉल्स असते. हा एक उत्तम अँटीऑक्सिडेंट आहे. या तेलात ४७ % मोनो अनसॅच्युरेटेड फॅट, ३२ % पॉली अनसॅच्युरेटेड फॅट आणि २०% सॅच्युरेटेड फॅट आढळते. याशिवाय यात ओमेगा-६, ३४.४% आणि ओमेगा-३ २.२ आढळते. राइस ब्रॉन ऑइलमुळे मेटाबॉलिक सिंड्रोमचा धोका असतो. यात पोटासंबंधित अनेक आजार होऊ शकतात. चयापचय प्रणाली बिघडल्याने अनेक आजार होऊ शकतात. २००० पीपीएम ऑरिजनॉल अँटीऑक्सीडेंट राइस ब्रान तेलात आढळते. इतर कोणत्याही तेलात हा घटक सापडत नाही.
कनोला ऑइल
यात सॅच्युरेटेड फॅट अत्यंत कमी आणि मोनो अनसॅच्युरेटेड फॅट जास्त प्रमाणात असते. हे हृदयरोगावर फायदेशीर आहे. मोहरीच्या प्रजातीपैकी असताना देखील यात इरुसिक अॅसिड अत्यंत कमी असते. इरुसिक अॅसिडमुहे कॅन्सर होऊ शकतो. ६३% मोनो अनसॅच्युरेटेड फॅट, २८ % पॉली अनसॅच्युरेटेड फॅट आणि ०७ % सॅच्युरेटेड फॅट असते. यात पूफाअंतर्गत येणारा ओमेगा-६ फॅट १९ टक्के असतो. कनोला मोहरीच्या प्रजातीतील आहे. म्हणून यात मोहरीच्या तेलाची भेसळ होऊ शकते. अशामुळे अजाणतेपणे इरुसिक अॅसिड जास्त प्रमाणात खाल्ले जाऊ शकते. जे आरोग्याच्या दृष्टीने हानिकारक असते.
अनसॅच्युरेटेड फॅट फायदेशीर
पॉली अनसॅच्युरेटेड फॅटी अॅसिड आणि मोनो अनसॅच्युरेटेड फॅटी अॅसिडला आरोग्यवर्धक मानले जाते. हे घटक हानिकारक कोलेस्ट्रॉल कमी करतात. रक्तात गुठळ्या होऊ देत नाही. इन्सुलिन आणि ब्लड शुगर पातळी सुधारते. पण पूफा-मूफाचे प्रमाण ४:१ पेक्षा जास्त असता कामा नये.
सॅच्युरेटेड फॅट नुकसानदायी
खाद्यपदार्थात आढळणारे सॅच्युरेटेड आणि ट्रान्स फॅट आरोग्यासाठी धोकादायक मानले जातात. हे शरीरात एलडीएल कोलेस्ट्रॉल वाढवतात. म्हणून ज्या तेलात हे फॅट जास्त असतात ते कमी प्रमाणात वापरले पाहिजे. सॅच्युरेटेड फॅट जवळपास सर्वच तेलात असतो, पण याचे प्रमाण १० टक्क्यांपेक्षा जास्त असू नये.
ओमेगा-३, ६ देखील गरजेचे
ओमेगा-३, ओमेगा-६ आणि ओमेगा-९ हे तिन्ही पॉली अनसॅच्युरेटेड फॅटी अॅसिड आहे. पूफा आरोग्यासाठी लाभदायी आहे पण ते र्मयादित प्रमाणात खावे. ओमेगा-३ हृदयरुग्णांसाठी उपयोगी असते. तर जास्त प्रमाणात ओमेगा-६ आणि ओमेगा-९ हानिकारक आहे. तेलात ओमेगा-३ आणि ओमेगा-६चे प्रमाण १:४ पेक्षा जास्त नसावे.