आरोग्यानामा ऑनलाईन टीम : मुलांना विविध आजारांपासून वाचवण्यासाठी आणि रोगप्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी अनेक लसी जन्मापासून पाच वर्षांपर्यंत दिल्या जातात. परंतु अशा काही लसी आहेत, ज्या आपण वयस्कर असलो तरीही आपण घेऊ शकता. या लसी सर्व प्रकारच्या रोगांचे संरक्षण करतात. या लसीविषयी जाणून घ्या.
१) इन्फ्लुएंजा वॅक्सीन –
प्रतिकारशक्ती वाढवते आणि सर्दी, ताप आणि हंगामी रोगांपासून संरक्षण करते. श्वसन प्रणाली मजबूत करते. स्वाइन फ्लूसारखा आजार रोखण्यासाठी हे प्रभावी आहे. ही लस वर्षातून एकदा द्यावी.
२) एमएमआर –
एमएमआर (गोवर, मम्स आणि रुबेला)
गोवर-गलगण्ड व जर्मन गोवर. जर ही लस बालपणात दिली गेली नसेल तर एक डोस घेतला जाऊ शकतो. रोगप्रतिकारशक्ती कमी असल्यास, डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार ४ ते ८आठवड्यांत ही लस घ्यावी.
३) एचपीवी लस –
एचपीवी (ह्यूमन पैपिलोमा वायरस) ही लस स्त्रियांमध्ये गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगापासून आणि पुरुषांच्या घशातील कर्करोगापासून संरक्षण करते. जर ९ वर्षांच्या वयापर्यंत दिली नसेल, तर २६ वर्षांच्या वयात लस घेऊ शकता. हिपॅटायटिस ए, बी हिपॅटायटिस ए व बी हे यकृताचे गंभीर आजार आहेत. यापैकी दोन किंवा तीन डोस आवश्यक आहेत. त्याचा प्रभाव दहा वर्षे टिकतो. आवश्यक असल्यास बूस्टर डोस घेतला जाऊ शकतो. मधुमेहाच्या रुग्णाला वैद्यकीय सल्ल्यावर लस दिली पाहिजे.
४) टायफाइड वॅक्सीन (टीसीवी) –
हे टायफाइड तापापासून बचाव करते. यात ओरल व इंजेक्टेबल दोन्ही लस आहेत. चार डोस एका दिवसाच्या अंतराने दिले जातात आणि चार आठवड्यांच्या अंतराने तीन वेळा लस दिली जाते. यामुळे सात वर्षे बचाव होतो.
५) न्यूमोकॉकल वॅक्सीन_
हे न्यूमोनिया आणि फुफ्फुसांच्या आजारांपासून संरक्षण करते. या लसीसाठी ६५ वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या लोकांना एक किंवा दोन डोस आणि वृद्धांना एक डोस दिला जाणे आवश्यक आहे.
६) हिव वॅक्सीन –
हिव (हिमोफिलियस इन्फ्लुएंजा टाइप बी वॅक्सीन) कोणत्याही वयात घेतला जाऊ शकतो. हे एचआयव्हीपासून संरक्षण करते. ज्यांना एचआयव्ही संसर्ग आहे. त्यांनी ही लस घेऊ नये.
७) टीडेप –
टिटनेस, डिप्थीरिया व पर्टुसिस (टीडेप) बॅक्टेरियाच्या आजारापासून संरक्षण करते. ज्यांनी लस घेतलेली नाही त्यांनी दहा वर्षांतून एकदा टीडेप व टीडी (टेटनस-डिप्थीरिया) चा बूस्टर डोस घेऊ शकता.
८) रिकॉम्बिनेंट जोस्टर वॅक्सीन- ही लस नागीण रोग (त्वचेवर पुरळ येते आणि त्याच्यात पाणी तयार होते) टाळण्यासाठी दिली जाते. हा आजार चिकनपॉक्सपासून पसरणाऱ्या वेरीसेला जोस्टरद्वारे पसरतो. हे दोन डोस घेणे आवश्यक आहेत.
९) कांजण्या (वेरीसेला) – कांजण्यापासून बचाव करण्यासाठी दोन डोस आवश्यक आहे.त एक-वेळ ९५ टक्क्यांपर्यंत प्रतिबंधित करते. पहिल्या डोसच्या नंतर ६ ते ८ आठवड्यांनंतर दुसरा डोस घेतला पाहिजे. पुन्हा घेण्याची गरज नाही.
