आरोग्यनामा ऑनलाईन टीम – एपिलेप्सी या मेंदूच्या विकाराचे जगभरात ६० दशलक्ष तर भारतात ५० लाख रूग्ण आहेत. एपिलेप्सी हा सर्वात जुन्या विकारांपैकी एक विकार आहे. या विकारास फेफरे येणे, फिट्स किंवा अटॅक्स म्हटले जाते. यामध्ये रूग्णाला होणारा त्रास हा प्रथमच पाहणाऱ्यांसाठी भीतीदायक असतो. या आजारात रुग्णाचे स्नायू ताठर होतात त्याची शुद्ध हरपते आणि तो जमिनीवर कोसळतो. शरीराला एका लयीत झटके (टॉनिक, क्लॉनिक, सीझर्स) बसतात. टॉनिक, क्लॉनिक, सीझर्स म्हणजे शरीर प्रथम ताठर (टॉनिक) होते, नंतर एका लयीत झटके (क्लॉनिक) देते. काही रुग्णांमध्ये अपस्मार काही न करता नाहीसा होऊ शकतो याला स्वाभाविक सूट (स्पॉण्टेनिअस रेमिशन) असे म्हणतात.
एपिलेप्सी आजाराबाबत माणसाला नेहमीच गुढ वाटत आले आहे. कारण या आजाराची अचानक नाट्यमय पद्धतीने लक्षणे दिसून येतात. त्याचा संबंध वय, वंश किंवा भौगोलिक प्रदेशाशी नसून त्याभोवती अनेक पूर्वग्रह, गैरसमजांचे जाळे विणले गेलेले आहे. एपिलेप्सीचे झटके अनेकदा अचानक येतात आणि काही काळ टिकून आपोआप थांबतात. तसेच फेफरे येण्याचे स्वरूप रुग्णागणिक वेगळे असते. काही वेळा एकाच रुग्णामध्ये वेगवेगळ्या प्रकारे फेफरे येऊ शकतात. अर्थात या फेफऱ्याचे स्वरूप प्रत्येक वेळी समान असते. प्रत्येक फेफरे आल्यानंतर आकडी (कन्व्हल्जन) येतेच असे नाही. या विकाराच्या काही रुग्णांना जागेपणी फेफरे येतात. यास जागृतावस्थेतील फेफरे (अवेक सीझर्स) म्हणतात. काही रूग्णांना झोपेत फेफरे येतात. यास निद्रावस्थेतील फेफरे (अस्लीप किंवा नॉक्टर्नल सीझर्स) असे म्हटले जाते.