शहरातील ६० टक्के नागरिक घेतात फक्त ५ तासाची झोप, मधुमेह व मेंदूविकारात वाढ
आरोग्यनामा ऑनलाइन टीम – शिकागो येथील अल्झायमर असोसिएशनतर्फे दरवर्षी जून महिना हा अल्झायमर व मेंदूविकार जागरूकता महिना साजरा केला जातो. भारतामध्ये सुद्धा मेंदूविकार रुग्णांची संख्या वाढत असून ३ करोडहुन अधिक नागरिक मेंदूविकाराशी संबंधित असून यातील फक्त ४० टक्के रुग्णांवर योग्य उपचार होत आहेत, भारताच्या १ लाख नागरिकांपैकी २४०० नागरिक आकडी, लकवा, पक्षाघात, स्मृतीभ्रंश, कंपवात अशा वेगवेगळ्या मेंदू संबंधित आजाराने त्रस्त आहेत.मेंदूविकार व संबंधित आजार वाढण्यास नागरिकांच्या बदललेल्या जीवनशैली तसेच अपुऱ्या झोपेच्या समस्या वाढत असल्याचे निरीक्षण बोरीवली येथील अपेक्स हॉस्पिटल समूहाने केले आहे. अपेक्स हॉस्पिटल समूहाने गेल्या सहा महिन्यात २०० नागरिकांमध्ये एका वैद्यकीय संशोधनाद्वारे केलेल्या एका निरीक्षणात ही बाब समोर आली आहे.
डोकेदुखी, अर्धशिशी, फिट्स, आकडी, लकवा, पक्षाघात, न्युरोपथी, हातापायांना मुंग्या येणं, मानेचं आणि कंबरेचं दुखणं, स्मृतीभ्रंश, कंपवात अशा मेंदूशी निगडित असलेल्या आजारांच्या रुग्णांमध्ये हे सर्वेक्षण करण्यात आले होते. याविषयी अधिक माहिती देताना अपेक्स हॉस्पिटल समूहाचे मेंदूविकार तज्ञ डॉ समीर पारीख सांगतात, गेल्या सहा महिन्यात आम्ही अंधेरी ते दहिसर या विभागात अनेक आरोग्य शिबीरे घेतली तसेच मेंदूविकार संबंधित अनेक रुग्णांना भेटलो असता यामध्ये अपुरी झोप हा समान धागा ५० ते ६० टक्के रुग्णांमध्ये आढळून आला. डोकेदुखीची अनेक कारणे असू शकतात परंतु अपुरी झोप हे प्रमुख कारण आहे. झोप का लागत नाही याची अनेक कारणे असू शकतात व ती कारणे वैद्यकीय तपासणीमधूनच समजू शकतात परंतु अनेक नागरिक झोपेच्या गोळ्या, सिरप व वेदनाशामक गोळ्यांचा आधार घेतात व अनेकवेळा मेंदूविकार वाढू शकतात. कमी झोपेमुळे बिटा अमाइलॉइड प्लॅक म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या मेंदूतील अनावश्यक प्रोटीनची वाढ होते. वारंवार तोल जाणे, चक्कर येणे व डोकेदुखी ही सर्वसाधारण वाटणारी लक्षणंही मेंदूच्या गंभीर आजाराची असू शकतात. झोपेत मेंदू हार्मोन्स, एन्झाइम्स आणि प्रथिनांचे संतुलन राखतो. मेंदूला श्वास घेण्यासाठी झोप ही एकमेव वेळ असते.
झोपल्यावर तुमचा मेंदू पुन्हा पुनर्जीवित आणि ताजा होतो. मेंदू यावेळी दिवसभरचा थकवा दूर करत असतो. जर तुम्ही योग्य प्रकारे झोपले नाही तर मेंदू दिवसभर डिस्टर्ब राहिल आणि तुम्हाला विसरण्याचा म्हणजेच अल्झायमर सारखा आजार होऊ शकतो. बदललेली जीवनशैली व झोप याचा ताळमेळ कसा असावा याविषयी बोलताना नेरुळ येथील तेरणा स्पेशालिटी हॉस्पिटल व रिसर्च सेन्टरच्या मधुमेहविकार तज्ञ व फीजिशियन डॉ स्नेहा निकते म्हणाल्या, शहरातील अपुऱ्या झोपेचे कारण हे सामान्यपणे आपली व्यस्त जीवनशैली व परदेशातील खाद्य संस्कृतीचा केलेला अवलंब असून कामावरून घरी आल्यावर रात्री उशीरा पर्यंत काम करणे, घरी आल्यावर मोबाईलचा अतिवापर, रोजचे मद्यपान यामुळे झोपेच्या वेळेचे भानच राहत नाही. अपुरी झोप आणि मधुमेह यांचा परस्पर संबंध असल्याचे संशोधनातून आतापर्यंत निष्पन्न झालेच आहे.
जे लोक दररोज फक्त ४ ते ५ तासांचीच झोप घेतात ते मधुमेहाच्या टाइप-२ या प्रकाराच्या प्रभावाखाली असतात. मधुमेह आजार टाळण्यासाठी रोजचे ७ ते ८ तासांची झोप खूप आवश्यक आहे. शारीरिक स्वास्थ्यासाठी योग्य आहार, झेपेल इतकाच व्यायाम आणि पुरेशी झोप ही महत्त्वाची त्रिसुत्री आहे.लॅन्सेट अहवालानुसार जगभरात १९९० ते २०१५ या काळात ३७ टक्क्यांनी मेंदूविकारात वाढ झाली असून १६ टक्के मृत्यूचे कारण हे मेंदूविकाराशी संबंधित असून भारतामध्ये स्मृतीभंश झालेल्या ७० टक्के जेष्ठ नागरिकांवर योग्य उपचार होत नाहीत. वय झाल्यामुळे जेष्ठ नागरिकांमध्ये हा आजार होतो हा गैरसमज समाजामध्ये असल्यामुळे ते वैद्यकीय उपचारापासून लांब राहतात.
